Kiralık Konut Piyasası Görünümü Raporu, Kira Fiyatlarında Düşüşün Devam Ettiğini Gösteriyor
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından yapılan bir rapora göre, sahibinden.com’un ilan verileri üzerinden analiz edilen kiralık konut piyasası, kira fiyatlarında düşüş eğilimi olduğunu ortaya koyuyor.
Reel Kira Fiyatlarındaki Düşüş Türkiye Geneli ve Büyük Şehirlerde Gözlemleniyor
Rapora göre, Türkiye genelinde, İstanbul ve İzmir’de son 5 ay, Ankara’da ise son 4 aydır reel kira fiyatları düşüş gösteriyor. Reel fiyatların düşmesiyle birlikte, yıllık artış oranları da gerilemiş durumda. Ülke genelinde reel fiyatlar üzerindeki yıllık artış oranı yüzde 18,3’e, İstanbul’da yüzde 9,3’e, Ankara’da yüzde 60,1’e, İzmir’de ise yüzde 34,1’e kadar düşmüş durumda.
Kiralık Konut Piyasasındaki Düşüşün Nedenleri Neler?
Kiralarda görülen düşüşün ardında ne yatıyor ve bu durum bize ne anlatıyor? Bu soruların cevapları için Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan ile görüştük.
Hacı Ali Taylan, “Türkiye’de konut sahipliği oranı yüzde 57-58 seviyesindedir. İnsanların yüzde 42’si hala kirada yaşamaktadır” diyor ve kira fiyatlarında görülen düşüşün özellikle deprem bölgelerinde yaşandığını belirtiyor. Taylan, deprem bölgelerindeki kira fiyatlarının yüzde 10, yüzde 20 hatta belki yüzde 25’e kadar düştüğünü söylüyor. Deprem bölgelerindeki kira fiyatlarındaki düşüşün nedenini şu şekilde açıklıyor:
“Depremzedelere konteynerler ve yeni evler yapıldıkça, o bölgelerde kiralık talebi azalmıştır. Deprem konutları bir yıl içinde tamamlanırsa, Ankara, İstanbul, İzmir ve Antalya gibi büyük şehirlere göç eden insanlar kendi şehirlerine ve daha güvenli konutlara döneceklerdir. Bu durumda kira fiyatlarında daha fazla düşüş görebiliriz.”
Büyük Şehirlerde Kira Fiyatları Durağan Bir Seyir İzliyor
Önceki yıllarda, üniversite öğrencilerinin kiralık konut arayışı ve iş nedeniyle şehir değişiklikleri, kiralık piyasasını etkileyen en önemli faktörlerden biriydi. Ancak bu yıl yaşanan büyük depremlerin kiralık piyasasına etkileri, bu faktörleri geride bırakmış durumda.
Depremlerin ardından büyük şehirlere göç eden afetzedelerle birlikte kira fiyatlarında dalgalanmalar yaşanmıştı. Ancak Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan, mart, nisan, mayıs ve haziran aylarında yaşanan anormal artışların artık olmadığını belirtiyor. İstanbul, Ankara ve İzmir’deki durumu şu şekilde açıklıyor:
“Sadece Malatya’dan 230 bin kişinin farklı şehirlere göç ettiğini biliyoruz. Toplamda 11 ilde göç yaşandı. Bu nedenle depremden sonra büyük şehirlere olan talep oldukça yoğundu. Büyükşehirlerde fiyat artışı olmadığını söyleyebiliriz. Düşüş yok, ancak durağanlık var. Şu anda daha istikrarlı kira fiyatları söz konusu. Artış olmuyor, bu sevindirici bir durum.”
Ukrayna Savaşı Sahil Kesimlerini Etkiledi
Hacı Ali Taylan, Ukrayna Savaşı’nın da kira fiyatlarını olumsuz etkilediğini belirtiyor. Savaş sonrası özellikle Antalya ve Mersin gibi şehirlerde kiralık konut talebinin arttığını ve bunun da fiyatları hızla yükselttiğini söylüyor. Ancak şu anda bu trendin aşağı yönlendiğini ifade ediyor:
“Antalya’da kira fiyatları biraz gerilemeye başladı. Ancak bunun birçok nedeni var. Örneğin, yabancıların gayrimenkul alması biraz azaldı. Yabancıların ikamet amaçlı konut edinmesinin 200 bin dolara çıkarılması etkili oldu. Bu durum yabancı talebini azalttı. Sahil kesimlerindeki kira fiyatlarındaki artışın en büyük nedeni, yabancılardan gelen talepti.
Mesela Mersin’de çok yüksek bir artış yaşandı. Ancak şimdi duruldu. Çünkü orada da yabancı talebi ciddi anlamda azaldı.”
Taylan ayrıca, kira fiyatlarındaki düşüşte kış aylarının da etkili olduğunu belirtiyor ve piyasanın bundan sonra nasıl bir seyir izleyeceği konusunda yeni yıla dikkat çekiyor. Konut arzının yetersizliği nedeniyle konut fiyatlarının yüksek olduğunu ifade eden Taylan, deprem konutlarının ve kentsel dönüşüm projelerinin hızlanması durumunda konut arzının artacağına dikkat çekiyor.
Taylan, “Kısa vadede kira fiyatlarının düşeceğini düşünmüyorum. Çünkü konut fiyatları ve maliyetler oldukça yüksek. Deprem konutlarının ve kentsel dönüşümün hızlanmasıyla birlikte, konut arzının artması mümkün olabilir. Kira fiyatlarının 2024’te istikrarlı bir şekilde ilerleyeceğini bekliyorum. Stabil seyir, fiyatların korunması demektir ve bu da düşüş anlamına gelir” diyor.